Pozytywizm 

MALARSTWO -szczegóły obserwowanej rzeczywistości, świat bez upiększeń -codzienne życie, pospolitość jako opozycja wobec tradycji symbolizowania -nurt realistyczny ( Courbet podczas paryskiej Wystawy Światowej w 1855r. po raz pierwszy w odniesieniu do sztuk pięknych zastosował tytuł Realizm ) -malarstwo historyczne -zerwanie z pozowaniem modeli, wyjście z pracowni w plener -zainteresowanie naturalizmem -malarstwo pejzażowe G.Courbet Kamieniarze, Śpiąca prządka J.Matejko Rejtan, Hołd pruski, Autoportret I.Riepin Nie poznali go A.Grottger Polonia (cykl rysunków ) J.Chełmoński Babie lato, Bociany, Na folwarku A.Gierymski Powiśle, Piaskarze M.Gierymski Patrol powstańczy, Pogrzeb mieszczanina J.Kossak Sobieski pod Wiedniem H.Rodakowski portrety np. gen.H.Dembińskiego H.Siemiradzki Pochodnie Nerona, Orgia rzymska A.Kotsis Ostatnia chudoba, Matula pomarli J.Brandt Bitwa pod Chocimiem M.Gottlieb Portret siostry Anny F.Kostrzewski Czytelnicy prasy M.E.Andriolli ilustracje do Pana Tadeusza