Sen
Sen – stan czynnościowy ośrodkowego układu nerwowego, cyklicznie pojawiający się i przemijający w rytmie dobowym, podczas którego następuje zniesienie świadomości i bezruch. Fizjologiczny sen charakteryzuje się pełną odwracalnością pod wpływem czynników zewnętrznych (w przeciwieństwie do śpiączki). Dobowe zapotrzebowanie na sen jest cechą indywidualną. Większość osób śpi 8–9 godzin na dobę, następna duża grupa osób śpi 7–8 godzin. W czasie całego swojego życia człowiek przesypia około 20 lat. Zapotrzebowanie na sen zależy od wieku – u noworodka jest to około 18 godzin dziennie w kolejnych latach coraz mniej. U noworodka i małego dziecka sen jest podzielony na kilka części – u osoby dorosłej natomiast taki podział nie występuje.
Niedobór snu:
Sen jest niezbędny do życia i prawidłowego przebiegu procesów psychicznych. Już jedna nieprzespana noc obniża sprawność psychofizyczną. Brak snu przez dłuższy czas powoduje szereg negatywnych efektów psychicznych i fizjologicznych:
-zaburzenia nastroju,
-utrudnione skupienie uwagi,
-spowolnienie reakcji,
-spadek motywacji,
-przecenianie swoich umiejętności i podwyższoną skłonność do podejmowania ryzyka,
-spadek zdolności twórczego myślenia i umiejętności podejmowania złożonych decyzji,
-Długotrwała (ok. tygodnia) deprywacja snu lub zaburzenia fazy REM mogą prowadzić do stanów zbliżonych do psychozy, halucynacji oraz stanów paranoidalnych. Zaburzenia fazy REM występują także przy alkoholizmie.,
-Upośledzenie aktywności układu immunologicznego – zaburzenia w liczbie białych krwinek, upośledzenie aktywności limfocytów, w tym cytotoksycznych typu natural killer, które normalnie zwalczają nieprawidłowe (zarażone wirusem lub zmienione nowotworowo) komórki.
Zaburzenia snu:
-lęki nocne,
-bezsenność,
-koszmar senny,
-hipersomnia,
-somnambulizm,
-nieregularny rytm snu i czuwania,
-bezdech senny,
-narkolepsja i katalepsja,
-zespół Kleinego-Levina,
-dyssomnie (zaburzenia ilości, jakości lub pory snu i czuwania),
-bruksizm,
-zaburzenia dobowego rytmu snu i czuwania,
-zaburzenia oddychania podczas snu,
-parasomnie,
Stres
Spowodowany jakimś wydarzeniem, lub napływem paru, zbyt wielki stres nie jest wskazany, ale w mniejszej dawce działa mobilizujac, często wpływa na inne układy:
serce przyśpiesza
zwekszasię ilość krwi przepływająca przez naczynia, zwieksza sie ciśnienie
zostaje powiekszona częstotliwość oddechów
zwiększa się szybkość przekazywania impulsów nerwowych
stres może zabić, zbyt bardzo zminiając powyższe wspólczynniki
Sposoby radzenia sobie z nim
-Unikanie wielu stresujących momentów naraz.
-przewidzenie ich
-zaplanuj dokładnie dzień
-ustal chierrchie zad od najważniejszych i je w tej kolejności wykonaj (jeśli mowa o stresie wyłowanym brakiem czasu)
-w planie dnia powinien się znaleźć czas na przacę i odpoczynek
-miej hobby, pozwalające na oderwanie się od rzeczywistości.